ڕاگەیاندنی ژمارە ٣

،کوردستانییانی هێژا
 
بە دوای بڵاوبوونەوەی ڕاگەیاندنی یەکەم و دووهەمی پلاتفۆرمی ڕێگا لەمەڕ پێداویستیی ستراتێژییەکی نەتەوەیی بۆ کوردستان و هەروەها وەرگرتنی ڕا و بۆچوونی ئەمەگدارانی نیشتمان لەم پەیوەندییەدا، بە پێویستی دەزانین دوو بابەتی گرینگ لەگەڵ کوردستانییانی خۆشەویست باس بکەین
 
بابەتی یەکەم: پیرۆزکردنی نەورۆز  و  وانەکانی
بە بۆچوونی ئێمە، شێواز و فۆرمی بەڕێوەبردنی ئاهەنگەکانی نەورۆزی ئەمساڵ، بە بەراورد لە گەڵ ساڵانی ڕابردوو، هەڵگری پەیامێکی جیاواز و بەرزتر بۆ ئێمە کوردستانییان بوو. لە نەورۆزی ئەمساڵدا بە ڕوونی دەرکەوت کە پانتاییی جوگرافیای سیاسی و کولتووری کوردستان چیدیکە تەنیا بریتی لە چەند ناوچەی ناوەندی نییە، بەڵکوو گەلێک فراوانتر لەوە، لە باکووریترین گوندەکانی ماکۆوە هەتا ناوچە جیاوازەکانی لوڕستان لە خۆ دەگرێت.
هەروەها بەشداریی خەڵک، ئەویش بە شێوازی جەماوەری و بە ڕەنگ و بەرگ و ڕەگەزی جیاواز لە نەورۆزی ئەمساڵدا ئەم ڕاستییەی دەرخست کە دیسکۆرسی نەتەوایەتیی ئێمە نە تەنیا واقعییەتی فرەچەشنی، فرەڕەهەندی و فرەڕەنگیی ڕەگەزی، چینایەتی، زمانی و کولتووریی خۆی قەبوول کردووە بەڵکوو لەوەش زیاتر وەکوو هۆکار و سەرچاوەی هەبوونی فیزیکی و ناسنامەی خۆی هێزی لێ وەردەگرێت. لەم پەیوەندییەدا گرینگە ئاماژە بەوەش بکرێت کە لە پشت بەشداریی بەکۆمەڵی جەماوەری کوردستان لە بۆنەکانی نەورۆزدا، ویست و ئیرادیەکەی بەهێزی تاکەکەسییانە لە ئاستی هەر دوو ڕەگەزی نێر و مێدا هەیە کە ئەویش لە خۆیدا دەکرێت وەکوو پێکهێنەری وزەی سەرکیی کۆمەڵگەیەکی مەدەنیی زیندوو و دینامیک سەیر بکرێت کە ڕەنگدانەوە و کاریگەریی لە بوارە جیاوازەکانی ژیانی ڕۆژانەی کوردستانییاندا هەتا چەندین ساڵی داهاتووش بەدی بکرێت. 
نەورۆزی ئەمساڵ هەروەها لە ئاستێکی بەرزتردا بە ئاشکرا نیشانی دا کە لە هەنگاوی یەکەمدا پڕۆژەی سەدساڵەی دەوڵەتی ئێرانی بۆ ئاسیمیلەکردنی کورد،بە تەواوی شکستی هێناوە و لە هەنگاوی دووهەمدا کوردی ڕۆژهەڵات، سەرەڕای نەبوونی دەوڵەتی خۆی، ئاماژەگەلی بەهێز لە فۆنکسیۆنی کۆمەڵگەی خەیاڵی، نەتەوەبوون و لە ئاکامدا ڕۆیشتن بەرەوە دەستەڵاتی سیاسی بەرجەستە دەکاتەوە. لە هەمان کاتدا، زۆر پێویستە ئەوە بزانین کە ئەم ڕەوتە پۆزیتیڤە پێشمەرجی خۆی هەیە و تەنیا بە دەستەوئەژنۆ دانیشتن بە ئامانج ناگات.     
 
بابەتی دووهەم:  شەڕی نەرمی دەوڵەتی داگیرکار بە مەبەستی تێكدان و ئاڵۆزکردنی شوناسی نەتەوەیی ئێمە
لە ڕوانگەی ئێمەوە سیستەمی دەستەڵاتداریی ئێرانی بە مەبەستی تێکدان، هەرەس پێهێنان یان بە لاڕێدابردنی بزووتنەوەی نەتەوایەتیی کورد، لە تەنیشت زەبر و زەنگی ڕۆژانە و کەرەستەی ڕەق کە بۆ نموونە لە هەیبەتی داگیرکاری، ئیعدام و کوشتنی ڕۆژانەی کۆڵبەر لە سەر ئێمەی تاقی دەکاتەوە، لە بەکارهێنانی کەرەستەی نەرمیش بە شێوازی جۆربەجۆر و سیستەماتیک ئەزموونێکی باڵای هەیە. یەک لەو نموونانەی کە ئێمە بە پێویستی دەزانین ئاماژەی پێ بکەین ئەوەیە کە دەوڵەتی کۆلۆنیاڵ ‌حەولی بێوچان دەدات کە نەورۆز، شێوازی بەڕێوەبردن و هێماکانی لە سیاسەت و پەیامی سیاسیی کوردستانی دابماڵێت،لە قالبێکی کولتووری لۆکاڵی سنوورداری بکاتەوە و ڕواڵەتێکی گوندیی بەسەردا بسەپێنێت.
دەستبردن و ‌حەولدان بۆ تێکدان، شێواندن یان پارچەکردن و لۆکاڵیزەکردنی زمانی کوردی شێوازێکی دیکە لەو شەڕە نەرمەیە کە دەوڵەتی ئێران لە کوردستان بەڕێوەی دەبات. بۆ نموونە، لە چەند مانگی ڕابردوودا دەولەتی داگیرکەر زۆر بە تایبەتیتر ‌و بە شێوازی جۆربەجۆر حەوڵی داوە کە زاراوەی لەکی و ناوچەی لەکسان لە شوناسی کوردستانی خۆی داببڕێت و لە جیاتی ئەوە وەکوو لق یان بنەیەک لە شوناسی ئێرانی پێناسەی بکات. شایانی باسە کە ئەم حەوڵەی ناوەند کاردانەوەی بەرچاوی ژمارەیەک لە چالاکانی سیاسی و مەدەنی سەر بەم زاراوە و ناوچەیەی کوردستانی لێکەوتۆتەوە. بە هەرحاڵ ئێمە هەموومان دەزانین کە زمانی کوردی وەک بەشێک لە زمانگەلی دیکەی ئەم جیهانە، زمانێکی فرەزاراوە و چەندستانداردە. سەرەڕای بێدەوڵەت بوونمان و هەروەها هەموو حەول و تیکۆشانی دەوڵەتانی داگیرکەر بۆ شێواندن و لەناوبردنی کولتوور و زمانمان، دیسانیش ئێمە وەک نەتەوەیەکی خاوەن کەرامەت و خۆڕاگر نە تەنیا شوناسی خۆمان پاراستووە بەڵکوو لە سێبەری تێکۆشان و فیداکاریی لەمێژینە و سیستەماتیکی سەدان ئەدیب، نووسەر، هونەرمەند و بیرمەند زمانەکەشمان گەشەی بەرچاوی بەخۆیە بینیوە.
  

بابەتی سێهەم: گۆڕانکارییە جیهانی و ناوچەییەکان و کاریگەرییان لە سەر ئێمە

هەر وەک لە ڕاگەیاندنەکانی پێشووشدا باسمان کردووە،  ئەو دۆخە تایبەتی و هەستیارەی ئێستا کە سیستەمی نێونەتەوەیی و گلۆباڵ بە گشتی و هەروەها ڕۆژهەڵاتی نیوەڕاست لە ژێر تیشکی شەڕی ئیسڕائیل و فەلەستین، بە تایبەتی ئەزموونی دەکات، زیاتر لە هەر یەکەیەکی سیاسی لە ناوچەدا کاریگەریی ڕاستەوخۆی لە سەر دەوڵەتی ئێران و تواناییە سەربازی، ئابووری و سیاسییەکانی ئەو دەوڵەتە، هەم لە ئاستی دەرەکی و جۆغرافیای سیاسی ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست و هەم لە ئاستی سیاسەتی ناوەوە و سیستەمی کۆڵۆنیالیستی نیۆخۆییدا هەیە. کە وابوو ئێمەی کوردیش بمانەوێت و نەمانەوێت دەکەوینە بەر کاریگەریی ئەو ڕووداوانە و بەم پێیەش ناتوانین دەستەونەزەر و بە بێ هیچ بەرنامەیەک، تەنیا وەکوو تەماشاچییەک دانیشین و سەیری ڕووداوەکان بکەین.
 
کۆتایی:

پڕۆژەی ئێمە لە بەرامبەر شەڕی نەرمی دەوڵەتی ئێران و ئامادەکاری لە بەرامبەر ڕووداوە ناوچەییەکاندا   
بۆ بەرەنگاربوونەوەی کەرەستەگەلی ڕەق و نەرمی دەوڵەتی ئێرانی کە بە شێوەی سیستەماتیک و بەردەوام لە سەر ئێمە بە کاری دەهێنێت و هەروەها لە پێناو ئامادەکاری لە بەرامبەر ڕووداوە گەورەکان و ئەگەری  گۆڕانکاری، ئەمرۆکە ئێمە چ وەکوو تاک، دەستە یان ڕێکخراوی سیاسی زیاتر لە هەمیشە پێویستیمان بەوە هەیە کە خەباتی سیاسیی خۆمان لە شێوازی پاسیڤ و پەرچەکردارانە بەرەو فۆرمێکی چالاک و پرۆئاکتیڤ بگۆڕین. بە واتەیەکی تر، هەنووکە زیاتر لە هەمیشە هەبوونی ستراتێژییەکی نەتەوەیی کوردستانی هەستی پێ دەکرێت، ستراتێژییەک کە بەرهەمی کاری هاوبەشی هەموومان بێت، ستراتێژییەک کە بتوانێت نەک هەر پڕاتیکی سیاسی و سازمانی و ڕێکخراوەیی کورد لە فۆڕمێکی دیسانتڕال، فرەناوەند، فرەڕەهەند  و ئاسۆییدا بخاتە بەردەست بەڵکوو لەوەش زیاتر ئاسۆی گەشی داهاتوو لە پێناو زیندوومانەوە،گەشەکردن و گەیشتن بە دەستەڵاتی سیاسی وەکوو نەتەوەیەکی خاوەن سەروەری و خاک، دەستنیشان بکات. 
 
کوردستان
٢٧٢٤/1/24